საფეხურებრივი სტანდარტის შედეგები და მათი შეფასების ინდიკატორები

IV კლასი

მიმართულება: მეცნიერული კვლევა-ძიება

ბუნ.IV.1. მოსწავლემ უნდა შეძლოს პრაქტიკულ აქტივობებში მონაწილეობა დაელემენტარული კვლევითი უნარ-ჩვევების  დემონსტრირება.

შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე:

·         სვამს შესაბამის კითხვებს და იყენებს კვლევის სხვადასხვა ხერხს მათზე პასუხისმისაღებად;

·         ატარებს მარტივ  კვლევით/პრაქტიკულ აქტივობას უსაფრთხოების წესების დაცვით;

·         ატარებს გაზომვებს  სხვადასხვა ხელსაწყოს  (თერმომეტრის,  სახაზავის, წამმზომის,სასწორის) საშუალებით, იყენებს სტანდარტულ ერთეულებს;

·         იყენებს სხვადასხვა საშუალებას კვლევის შედეგების აღრიცხვა-ორგანიზებისთვის(მარტივი მეცნიერული ენით ჩაწერა, პიქტოგრამა, ცხრილი, ფოტო, ვიდეო);

·         ადარებს  და აჯგუფებს კვლევის შედეგად მიღებულ მონაცემებს. აანალიზებს დაგამოსახავს პიქტოგრამის, ცხრილის, მარტივი სქემის საშუალებით;

·         მარტივი საბუნებისმეტყველო ტერმინების გამოყენებით  აყალიბებს კითხვებზეპასუხებს საკუთარი დაკვირვებისა და მოსაზრებების საფუძველზე;

·         ადარებს ერთმანეთს საკუთარი და თანაკლასელთა დაკვირვების შედეგებს;

·         წარუდგენს მიღებულ შედეგებსა და დასკვნებს თანაკლასელებს კომუნიკაციის სხვადასხვა ფორმით (მაგ., ზეპირი მეტყველების, წერითი მეტყველების, ისტ-ის საშუალებით).

მიმართულება: ცოცხალი სამყარო

ბუნ.IV.2. მოსწავლემ უნდა შეძლოს ორგანიზმთა ცალკეული ჯგუფების დახასიათება.  

შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე:

·         ამოიცნობს ორგანიზმების ცალკეული ჯგუფების  ტიპურ წარმომადგენლებსზოგიერთი თვალსაჩინო ნიშნის მიხედვით;

·         განასხვავებს ორგანიზმების ცალკეული ჯგუფების (ბაქტერიები, სოკოები, ჭიები,ფეხსახსრიანები, თევზები, ამფიბიები, ქვეწარმავლები, ფრინველები, ძუძუმწოვრები,წიწვოვანი და ყვავილოვანი მცენარეები) აგებულების (მაგ., სხეულის გარეგანი ნიშან-თვისებები, ჩონჩხი) და გამრავლების თავისებურებების მიხედვით;

·         ადარებს და აჯგუფებს ცხოველებს აგებულების, საარსებო გარემოს და გამრავლებისთავისებურებების მიხედვით; (მაგ., ხერხემლიანი - უხერხემლო, წყლის ცხოველები -ხმელეთის ცხოველები, კვერცხის დება - ცოცხლად შობა);

·         ადარებს და აჯგუფებს მცენარეებს (წიწვოვანი - ყვავილოვანი) აგებულების მიხედვით(ტიპური ფოთოლი - წიწვი, ყვავილის/ნაყოფის არსებობა - არარსებობა).

შინაარსი

ორგანიზმები არსებითი ნიშან-თვისებების მიხედვით  იყოფა ჯგუფებად: ბაქტერიები, სოკოები, მცენარეები, ცხოველები. არსებობენ უხერხემლო და ხერხემლიანი ცხოველები.უხერხემლო ცხოველების წარმომადგენლებია, მაგალითად, ჭიები, ფეხსახსრიანები.ხერხემლიანი ცხოველებია -თევზები, ამფიბიები, ქვეწარმავლები, ფრინველები,ძუძუმწოვრები. ცხოველების ჯგუფში გაერთიანებული ორგანიზმები ერთმანეთისაგანგანსხვავდებიან აგებულების, კვების, გამრავლების თავისებურებებით, საარსებო გარემოსადა ცხოვრების ნირის მიხედვით. მცენარეები გვხვდებიან ბალახების, ბუჩქების, ხე-მცენარეების სახით. ყველაზე ფართოდ არის გავრცელებული ყვავილოვანი მცენარეები.ისინი წარმოქმნიან ყვავილს, რომელიც გამრავლების ორგანოა. ყვავილში წარმოიქმნებათესლი. ყვავილოვანი მცენარეებისგან განსხვავებით, წიწვოვანი მცენარეები ყვავილსა დანაყოფს არ წარმოქმნიან. მათი თესლი მოთავსებულია გირჩაში. საქართველოშიგავრცელებულია  სოკოების, მცენარეების, ცხოველების მრავალი წარმომადგენელი.ზოგიერთი ბაქტერია, სოკო ან ცხოველი გადამდები დაავადებების გამომწვევია.

სარეკომენდაციო აქტივობები

მასწავლებელი:  

·         სთავაზობს მოსწავლეებს ცხოველების ცალკეული ჯგუფების წარმომადგენლებისილუსტრაციებს/ვიდეომასალას, სთხოვს დააჯგუფონ ისინი თვალსაჩინო ნიშან-თვისებების მიხედვით და დაასახელონ დაჯგუფების კრიტერიუმი;

·         ათვალიერებინებს მოსწავლეებს გარემოს (მაგ., სკოლის ეზოს, მიმდებარე ტერიტორიას, ბოტანიკურ ბაღს, ზოოპარკს) და  სთხოვს, მიაკუთვნონ ესა თუ ის მცენარე ან ცხოველი სათანადო ჯგუფს;

·         სთხოვს მოსწავლეებს, შექმნან სასურველი ცხოველის/მცენარის მოდელი და მიაკუთვნონ შესაბამის ჯგუფს.  აწყობს საკლასო გამოფენას;

·         ურიგებს მოსწავლეებს სხვადასხვა ცხოველის საფარველის (ბალანი, ბუმბული, ქერცლები, ბაკანი) ნიმუშებს, სთხოვს დაათვალიერონ ლუპით, აღწერონ და მიაკუთვნონ შესაბამის ცხოველს/ცხოველთა ჯგუფს. გამოთქვან მოსაზრება, რასთან არის დაკავშირებული თითოეული მათგანის აგებულების თავისებურება;  

·         სთხოვს მოსწავლეებს, მოიყვანონ შთამომავლობაზე ზრუნვის მაგალითები (ფრინველები - ბუდის აშენება, კვერცხების მოვლა, ბარტყების კვება, ძუძუმწოვრები - ნაშიერების გამოკვება, მათზე ზრუნვა და გაწვრთნა).

ბუნ.IV.3. მოსწავლემ უნდა შეძლოს სხვადასხვა ორგანიზმის სასიცოცხლოციკლების შედარება.

შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე:

·         ამოიცნობს ცხოველებისა და მცენარეების სასიცოცხლო ციკლის ძირითად ეტაპებს(ცხოველები - დაბადება, ზრდა-განვითარება, გამრავლება, მცენარეები - გაღივება,აღმოცენება, ზრდა-განვითარება, გამრავლება), აღწერს მათთან დაკავშირებულცვლილებებს;

·         აკვირდება ორგანიზმების სასიცოცხლო ციკლებს სხვადასხვა სტადიაზე, შედეგებსწარმოადგენს ნახატების ან ჩანაწერების სახით;

·         ქმნის ფრაგმენტებისაგან კონკრეტული ორგანიზმის სასიცოცხლო ციკლის ამსახველ სქემას,  იყენებს ისტ ტექნოლოგიებს მარტივი სქემების ასაგებად;

·         ასახელებს  სათანადო მაგალითებს იმის საილუსტრაციოდ, რომ ორგანიზმებიმუდმივად იცვლებიან ზრდა-განვითარების პროცესში და გადიან სხვადასხვასასიცოცხლო სტადიას;

·         პოულობს მსგავსება-განსხვავებას სხვადასხვა ცხოველის (მაგ., ძაღლი, მერცხალი, ბაყაყი, პეპელა) სასიცოცხლო ციკლებს  შორის;

·         აგროვებს ინფორმაციას, თუ როგორ შეიძლება აისახოს ადამიანის საქმიანობა ორგანიზმების სასიცოცხლო ციკლებზე.

შინაარსი

ორგანიზმები იზრდებიან, ვითარდებიან, აღწევენ ზრდასრულ ასაკს, იძლევიან შთამომავლობას. ახალი თაობის ინდივიდები იმავე გზას გადიან. ამ პროცესების ერთობლიობას სასიცოცხლო ციკლს უწოდებენ. ორგანიზმები სხვადასხვა ხერხითუზრუნველყოფენ შთამომავლობის შენარჩუნებას, მაგალითად, მცენარეები წარმოქმნიანდიდი რაოდენობით თესლს, ძუძუმწოვრები ზრუნავენ თავიანთ ნაშიერებზე. ცხოველებისსასიცოცხლო ციკლის ძირითადი სტადიებია: დაბადება, ზრდა-განვითარება, გამრავლება,  მცენარეებისა - თესლის გაღივება, აღმოცენება, ზრდა-განვითარება, გამრავლება.ზოგიერთი ცხოველის განვითარება მნიშვნელოვანი გარდაქმნების გარეშე მიმდინარეობს,ზოგიერთს კი სასიცოცხლო ციკლის სხვადასხვა სტადიაზე განსხვავებული აგებულება და სასიცოცხლო მოთხოვნილებები ახასიათებს. განსხვავება სასიცოცხლო ციკლის სხვადასხვა სტადიას შორის მნიშვნელოვანია ორგანიზმებს შორის კონკურენციის შესამცირებლად და მათ გადასარჩენად. ბუნებრივ პროცესებში ადამიანის ჩარევა შესაძლოა უარყოფითად აისახოს ორგანიზმთა სასიცოცხლო ციკლზე.  

სარეკომენდაციო აქტივობები

მასწავლებელი:

·         სთავაზობს მოსწავლეებს ორგანიზმის სხვადასხვა სასიცოცხლო სტადიის ამსახველილუსტრაციებს ან აჩვენებს ვიდეომასალას. სთხოვს იმსჯელონ, როგორ იცვლებაორგანიზმები ზრდა-განვითარების პროცესში, სვამს კითხვებს: (მაგ., რით განსხვავდებაერთმანეთისაგან ადამიანისა და პეპლის ზრდა და განვითარება?);

·         სთხოვს მოსწავლეებს, შექმნან კონკრეტული ორგანიზმის სასიცოცხლო ციკლისამსახველი მარტივი ნახატი/სქემა, ან თანმიმდევრულად დაალაგონ მისისასიცოცხლოს ციკლის სხვადასხვა სტადია;

·         მოსწავლეებთან ერთად ქმნის ხელოვნურ საარსებო გარემოს (მაგ., თავსახურიანიქილის, ნიადაგისა და ქვიშის, კენჭების, მცირე ზომის მცენარეებისა და ცხოველების, კერძოდ, ჭიაყელასა და სხვადასხვა მწერის გამოყენებით. აკვარიუმს თევზებით დაწყალმცენარეებით) და აკვირდება მასში ორგანიზმების ზრდა-განვითარებას; სთხოვსმოსწავლეებს, შედეგები წარმოადგინონ ნახატების/ფოტოების ან ჩანაწერების სახით;

·         ესაუბრება მოსწავლეებს, რა მნიშვნელობა აქვს ადამიანისათვის სასიცოცხლო ციკლისსხვადასხვა სტადიაზე მყოფ ზოგიერთ ორგანიზმს (მაგ., თუთის აბრეშუმხვევიას (“აბრეშუმის ჭიის”) მუხლუხის - სტადიაზე - აბრეშუმის ძაფის წარმოქმნა, ზოგიერთი პარაზიტი ჭიის კვერცხის სტადიაზე  - ადამიანის დასნებოვნება);

·         სვამს კითხვას: „რა მნიშვნელობა აქვს ორგანიზმებისათვის ზრდა-განვითარებისპროცესში მომხდარ ცვლილებებს?“ და სთხოვს მოსწავლეებს, გამოთქვან ვარაუდი;

·         სთხოვს მოსწავლეებს, უშუალო დაკვირვების გზით შეისწავლონ კონკრეტულიორგანიზმის სასიცოცხლო ციკლის სხვადასხვა სტადია, შედეგები წარმოადგინონნახატების ან ჩანაწერების სახით;

·         სთავაზობს მოსწავლეებს, აირჩიონ სასურველი ცხოველი, მოიპოვონ ინფორმაცია მისისასიცოცხლო ციკლის თავისებურებების შესახებ, აღწერონ მსგავსება-განსხვავებასხვადასხვა სასიცოცხლო სტადიას შორის.  

მიმართულება: სხეულები და მოვლენები

ბუნ.IV.4. მოსწავლემ უნდა შეძლოს ადვილად დაკვირვებადი მოძრაობის და  ძალებისდახასიათება.

შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე:

·         აკვირდება და  განასხვავებს   მოძრაობის სხვადასხვა სახეს (მაგ., სრიალი, ტრიალი,ქანაობა, ხტუნვა);

·         აღწერს და ადარებს ერთმანეთს სხვადასხვა მოძრაობას მათი მახასიათებლების(სისწრაფე, მიმართულება) მიხედვით;

·         ატარებს მარტივ ცდებს სხეულის მოძრაობაზე  ძალის  მოქმედების შედეგის(სისწრაფის ან/და მიმართულების შეცვლა)  გამოსავლენად;

·         განასხვავებს ერთმანეთისაგან კონტაქტურ (მოქაჩვა, ბიძგი) და მანძილზე მოქმედ(მაგნიტური მიზიდულობა და დედამიწის მიზიდულობა) ძალებს.

შინაარსი

ადვილად დაკვირვებადი მოძრაობების სახეებია: სრიალი, ტრიალი, ქანაობა, ხტუნვა დაა.შ. მათი დახასიათება შესაძლებელია მოძრაობის სისწრაფის (ნელა, სწრაფად) დამიმართულების  მიხედვით. სხეულის მოძრაობის სისწრაფისა თუ მიმართულებისცვლილება განპირობებულია ამ სხეულზე ძალის/ძალების მოქმედებით. ადვილადდაკვირვებადი ძალების მაგალითებია: მოქაჩვა, ბიძგი, მაგნიტური მიზიდულობა დადედამიწის მიზიდულობა. ზოგიერთი ძალის მოქმედებისას (მოქაჩვა, ბიძგი)ურთიერთმოქმედი სხეულები ერთმანეთს უშუალოდ ეხებიან, ზოგი ძალა კი მანძილზემოქმედებს (მაგნიტების ან მაგნიტისა და რკინის სხეულების მიზიდულობა, დედამიწისმიზიდულობა).

სარეკომენდაციო აქტივობები

მასწავლებელი:

·         თვითონ  ან რომელიმე მოსწავლე მისი დახმარებით აჩვენებს  დანარჩენ მოსწავლეებსსხვადასხვა სახის მოძრაობის მაგალითებს და სთხოვს მათ,  დაასახელონ ესმოძრაობები (მაგ., სრიალი, ტრიალი, ქანაობა, ხტუნვა), აღწერონ მათი სისწრაფისა დამიმართულების ცვლილებები;

·         სთხოვს მოსწავლეებს, სხვადასხვა ძალის გამოყენებით (ბიძგით, მოქაჩვით,დედამიწის მიზიდულობის ძალის გამოყენებით, მაგნიტით) აამოძრაონ რაიმე სხეული(მაგ,. სათამაშო მანქანა). მოსწავლეები ასახელებენ სხეულის მოძრაობის გამომწვევძალას და ასაბუთებენ საკუთარ მოსაზრებას;

·         ავალებს მოსწავლეების ჯგუფებს, რომ დაამზადონ სატრანსპორტო საშუალების  (მაგ.,მანქანის, მატარებლის, ნავის) მარტივი მოდელი, რომელსაც ბიძგის, ზამბარის ანრეზინის დახმარებით შეეძლება მოძრაობა. აღწერონ მოდელის შექმნის ეტაპები(მოქმედებების თანმიმდევრობა, წარმოქმნილი სირთულეები და მათი გადაჭრის გზები).

ბუნ.IV.5. მოსწავლემ უნდა შეძლოს წყლის აგრეგატული მდგომარეობების ცვლილებისდაკავშირება სითბოს გადაცემასთან.

შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე:

·         ამოიცნობს და ასახელებს ბუნებრივ  გარემოში  ან/და ილუსტრაციებზე წყლისსხვადასხვა სახით (სითხის, ყინულის, ორთქლის) არსებობის მაგალითებს;

·         აღწერს წყლის მდგომარეობის ცვლილებებს (აორთქლება, კონდენსაცია, დნობა,გაყინვა) და მსჯელობს ამ ცვლილებების  მნიშვნელობაზე ადამიანის საქმიანობასა დაყოფაში (მაგ., აორთქლების როლი სველი ტანსაცმლის გაშრობაში);

·         იკვლევს, რა ემართება სხვადასხვა აგრეგატულ მდგომარეობაში მყოფ წყალს სითბოსგაცემის ან მიღების  შემთხვევაში (მაგ., ყინული გათბობისას წყლად იქცევა; წყლისორთქლი გაცივებისას თხევადდება,  წყალი კი - იყინება);

·         მსჯელობს წყლის აგრეგატული მდგომარეობის ცვლილების კავშირზე გარემოშიმიმდინარე მოვლენებთან (წვიმა, თოვლი, სეტყვა, წყალსატევებში წყლის გაყინვა).

შინაარსი

ბუნებაში წყალი შეიძლება სხვადასხვა აგრეგატულ მდგომარეობაში არსებობდეს. წყლისერთი მდგომარეობიდან მეორეში გადასვლა დამოკიდებულია მის მიერ  სითბოს გაცემა-მიღებაზე. სითბოს მიღებისას/შთანთქმისას წყალი მყარი მდგომარეობიდან გადადისთხევად მდგომარეობაში, თხევადიდან კი - აირადში ანუ  ორთქლდება. სითბოს გაცემისასსაწინააღმდეგო პროცესი მიმდინარეობს: აირადი მდგომარეობიდან წყალი გადადისთხევად მდგომარეობაში ანუ კონდენსირდება, სითბოს შემდგომი გაცემისას კი თხევადიმდგომარეობიდან  მყარ მდგომარეობაში გადადის ანუ იყინება; ადამიანი წყალს სამივეაგრეგატულ მდგომარეობაში იყენებს. წყლის აგრეგატული მდგომარეობის ცვლილებაშექცევადია, რაც განაპირობებს ნალექების მოსვლას, წყლის წრებრუნვას ბუნებაში.  

სარეკომენდაციო აქტივობები

მასწავლებელი:  

·         სთავაზობს მოსწავლეებს, ცდის საშუალებით დაადგინონ  წყლის თვისებები (ფორმა, დაკავებული მოცულობა, ხილულია თუ  არა) სხვადასხვა აგრეგატულ მდგომარეობაში;

·         ავალებს მოსწავლეებს, ჩაატარონ საშინაო ცდები და დააკვირდნენ, რა გავლენასახდენს ყინულის კუბზე   გარემოს ტემპერატურის ცვლილება (გაზომონ ტემპერატურამაცივარში და იმ ოთახში, სადაც ატარებენ დაკვირვებას);

·         სთავაზობს მოსწავლეებს, გამოიკვლიონ, იცვლება თუ არა წყლის მასა მისიაგრეგატული მდგომარეობის შეცვლისას (მაგ., ყინულის კუბის გალღობის მაგალითზე);

·         აძლევს მოსწავლეებს სათანადო რესურსებსა და ინსტრუქციას (მათ შორის, უსაფრთხოების წესების დაცვასთან დაკავშირებით) და ავალებს, დააკვირდნენ წყლის აორთქლებისა და კონდენსაციის პროცესს.

მიმართულება: დედამიწა და გარესამყარო

ბუნ.IV.6. მოსწავლემ უნდა შეძლოს მნიშვნელოვანი გეოგრაფიული ობიექტების აღწერა,მათი მდებარეობისა და ურთიერთმიმართების განსაზღვრა რუკაზე.

შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე:

·         კითხულობს გეოგრაფიულ რუკას ლეგენდის გამოყენებით;

·         ასახელებს და განარჩევს ძირითად საკოორდინაციო ელემენტებს (მაგ., პოლუსები,ეკვატორი,   ჰორიზონტის  ძირითადი  და შაულედური მხარეები);

·         რუკაზე ამოიცნობს  წყლისა და ხმელეთის მსხვილ გეოგრაფიულ ობიექტებს (მაგ.,კონტინენტები, ოკეანეები, კუნძულები, ნახევარკუნძულები);

·         რუკაზე დატანილი მსხვილი გეოგრაფიული ობიექტების ურთიერთგანლაგებისაღსაწერად იყენებს ჰორიზონტის მხარეებს (მაგ., აფრიკის აღმოსავლეთით, სამხრეთპოლუსთან ახლოს);

·         პოულობს რუკაზე საქართველოს, აღწერს მის მდებარეობას გეოგრაფიულობიექტებთან მიმართებაში (მაგ., დასავლეთიდან ესაზღვრება შავი ზღვა);

·         აღწერს გეოგრაფიულ ობიექტებს  მათი შემადგენელი ნაწილებისა და მახასიათებლებისმიხედვით.

შინაარსი

დედამიწაზე განარჩევენ წყლისა და ხმელეთის დიდ ნაწილებს - კონტინეტებს დაოკეანეებს. რუკაზე/გლობუსზე დედამიწის ზედაპირი გამოსახულია შემცირებული სახით.განასხვავებენ ჰორიზონტის ძირითად და შუალედურ  მხარეებს. რუკაზე ობიექტებისდატანისას იყენებენ პირობით აღნიშვნებს. ყოველ რუკას აქვს ლეგენდა, სადაცგანმარტებულია, თუ რა არის აღნიშნული  პირობითი ნიშნებით.

სარეკომენდაციო აქტივობები

მასწავლებელი:  

·         სთხოვს მოსწავლეებს, პლასტილინისაგან გამოძერწილ მთას, მდინარეს, ტბას დახედონზემოდან და შეეცადონ, დახატონ ზედხედი. აღმოაჩინონ, რომ გარემო სხვაგვარადგამოიყურება სიმაღლიდან, ზემოდან. შეადარონ საკუთარი ნახატი  რუკას,დააკვირდნენ, როგორ გამოიყურება მთა, მდინარე და სხვა ობიექტები გარემოში დაროგორ ჩანს ისინი რუკაზე;

·         ჩაიფიქრებს ობიექტს და ასახელებს მის გარშემო არსებულ ობიექტებს ჰორიზონტისმხარეების მითითებით. მოსწავლეებმა უნდა გამოიცნონ ჩაფიქრებული ობიექტი;

·         სათანადო რესურსების არსებობის შემთხვევაში, აძლევს მოსწავლეებს რეალურმარშრუტს. სთხოვს მოსწავლეებს რუკებისა და გლობალური პოზიციონირების სისტემის (GPS) დახმარებით მიჰყვნენ მარშრუტს ლოკალურ გარემოში;

·         სათანადო რესურსების არსებობის შემთხვევაში (მაგ., ინტერნეტში ჩართული ბუკი),მოსწავლეებს აძლევს დავალებას,  იპოვონ მანძილი ორ ობიექტს შორის (მაგ., სკოლასადა სახლს შორის) დედამიწის ვირტუალურ მოდელზე (მაგ., Google Earth, Google Map, Bing Maps).

ბუნ.IV.7. მოსწავლემ უნდა შეძლოს ბუნებაში წყლის წრებრუნვის დახასიათება.

შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე:

·         ილუსტრაციებზე ან სხვა თვალსაჩინოებაზე აკვირდება და აღწერს ბუნებაში წყლისსხვადასხვა აგრეგატულ მდგომარეობას;

·         მსჯელობს ბუნებაში წყლის სხვადასხვა აგრეგატული მდგომარეობის მნიშვნელობაზე;

·         ბუნებაში წვიმის და თოვლის წარმოშობას აკავშირებს წყლის აგრეგატულიმდგომარეობის ცვლილებასთან;

·         სქემატურად გამოსახავს  ან/და ქმნის  ბუნებაში წყლის წრებრუნვის მოდელს;

·         ჩამოთვლის მაგალითებს ცოცხალი სამყაროსათვის წყლის წრებრუნვის მნიშვნელობის საილუსტრაციოდ.

შინაარსი

დედამიწის ზედაპირიდან  წყალი ორთქლდება, ადის მაღლა, ცივდება, წარმოქმნისღრუბლებს, საიდანაც სხვადასხვა  ნალექის   სახით (წვიმა, თოვლი, სეტყვა) ბრუნდებადედამიწაზე - ამ პროცესს წყლის წრებრუნვა ეწოდება და მას ციკლური ხასიათი აქვს.  წყლის წრებრუნვას უდიდესი მნიშვნელობა აქვს ცოცხალი და არაცოცხალი ბუნებისათვის.

სარეკომენდაციო აქტივობები

მასწავლებელი:

·         ავალებს მოსწავლეებს, შექმნან წყლის წრებრუნვის პროცესის ცალკეული ეტაპების ამსახველი სქემა და გაუკეთონ წარწერები სათანადო ტერმინოლოგიის გამოყენებით;

·         სთავაზობს მოსწავლეებს,  ჯგუფებში იმსჯელონ და  შეადარონ წყლის აორთქლებისპროცესი წელიწადის სხვადასხვა დროს. დაასაბუთონ თავიანთი მოსაზრებები;

·         წარმართავს დისკუსიას და საშუალებას აძლევს მოსწავლეებს, გამოთქვან მოსაზრებები,თუ რა შეიძლება მოხდეს დედამიწაზე წყლის წრებრუნვის არარსებობის შემთხვევაში;

·         სთავაზობს მოსწავლეებს, დააკავშირონ წვიმის წარმოქმნა წყლის აორთქლებისა და კონდენსაციის  პროცესებთან და შეიმუშაონ  წვიმის მოდელი სათანადო რესურსების ( ჩაიდანი ან სხვა ჭურჭელი წყლის ასადუღებლად, თეფში ან ჭურჭლის სახურავი)  გამოყენებით. შემდეგ კი უსაფრთხოების წესების დაცვით აჩვენონ, როგორ მუშაობს მოდელი.